“Trong cuộc chiến tranh giữa tự do dân chủ và độc tài cộng sản kéo dài 74 năm, từ 1917- hình thành khối cộng sản Liên xô- và đã kết thúc bằng thắng lợi năm 1991, cộng sản thế giới tan rã.” ....

Chủ trương đảo chánh ông Ngô đình Diệm trong chính quyền Kennedy chia làm 2 phe, một phe chủ trương ôn hòa trong đó có đại tướng Maxwell Taylor, và ông cựu Đại sứ Nolting cùng với Phó Tổng thống Johnson. Phe diều hâu gồm phần lớn là cố vấn an ninh Tòa Bạch ốc, và vài nhân vật then chốt trong Bộ Ngoại giao, điển hình nhất là Thứ trưởng Averell Harriman, Phụ tá đặc trách Viễn đông vụ Hilsman.

Cuối cùng là phe diều hâu thắng thế để đưa đến ngày 1-11-1963, Tổng thống Ngô đình Diệm và ông cố vấn Ngô đình Nhu bị chết thảm.

Theo dẫn chứng của các tài liệu lưu trữ của Hoa Kỳ, ông Kennedy không chủ trương giết ông Diệm, mà chỉ đòi hỏi ông Diệm đưa ông Nhu ra khỏi chức vụ cố vấn.

Trong chi tiết cuốn băng ở Tòa Bạch Ốc thời Tổng thống Kennedy :

“(Note 9) Both McNamara and historian Arthur M. Schlesinger, Jr. a participant as White House historian, record that President Kennedy blanched at the news and was shocked at the murder of Diem.”(Cả hai người, Bộ trưởng Quốc phòng Mc Namara và sử gia Arthur M.Schlesinger, Jr một người giữ nhiệm vụ ghi lại lịch sử của Tòa Bạch Ốc, ghi lại rằng Tổng thống Kennedy tái mặt về tin tức và choáng váng về việc ông Diệm bị giết.)

Gần đây nhất,( 8-3- 2006) một cuộc Hội thảo về chiến cuộc Việt nam, tại thư viện Tổng thống John F.Kennedy ở Boston, gồm những nhân vật nổi tiếng của Hoa Kỳ như cựu Ngoại trưởng Kissinger, ông cựu Bộ trưởng quốc phòng Alexander Haig, ông Jack Valenti cựu Phụ tá Tổng thống Lydon Johnson, Thượng nghị sĩ Chuck Hagel. Ngoài ra có cựu Tổng thống Jimmy Carter cũng hội thoại trực tiếp qua truyền hình.

Tham luận viên gồm các ông David Kaiser, giáo sư Chiến lược và Chính sách của Học viện Chiến tranh Hải quân, ông Thimothy Naftali, Giám đốc Chương trình Băng ghi âm các Tổng thống thuộc trung tâm Miller, Viện đại học Virginia và ông Jeffrey Kimball, giáo sư sử học, Viện đại học Miami, tác giả cuốn “Chiến cuộc Việt nam của Nixon”.

Bà Sharon K.Fawcett, Trợ lý Văn khố trưởng Thư viện các Tổng thống Hoa kỳ là người điều hợp các cuộn băng ghi âm của các Tổng thống.

Theo ông Lê Dân, phóng viên đài RFA, có mặt trong buổi hội thảo đã viết bài tường thuật đăng trên website Ý kiến ngày 15-3-2006 , trích đoạn sau đây, chứng minh ông Kennedy không chủ trương giết ông Ngô đình Diệm:

Vụ giết anh em TT Ngô Đình Diệm

“Tuy nhiên phải khẳng định rằng Tổng thống Kennedy không hề muốn anh em ông Diệm bị giết. Ngày mùng 5 tháng Mười năm 1963, ông đã mạnh mẽ bác bỏ giả thuyết đó. Cuộc đảo chánh xảy ra vào mùng 1 tháng Mười Một và ít ngày sau đó, ông Diệm và ông Nhu bị giết chết.

Đoạn băng ghi âm hôm ấy tại văn phòng Bầu dục của tòa Bạch Ốc, Tổng thống Kennedy tự tay thực hiện để ghi lại những cảm nghĩ của ông về biến cố đó. Xin quý vị lưu ý là phẩm chất cuốn băng rất kém và ở đoạn giữa Tổng thống Kennedy bị con cái quấy rầy.

Tổng thống Kennedy nói rằng ông bàng hoàng về cái chết của ông Diệm và ông Nhu. Rằng ông mới gặp ông Diệm hồi năm trước và ông Diệm có một nhân cách nổi bật. Cái chết của hai ông thật là kinh khủng.”

Chúng ta thấy ở cưối bức điện văn quan trọng, dẫn chứng phía dưới, có 4 nhân vật ký tên, có thể là đã qua mặt ông Kennedy. Nhưng dù thế nào, là người đứng đầu, ông Kennedy vẫn phải chịu trách nhiệm về cái chết của ông Diệm, một đồng minh chống cộng sản của Hoa Kỳ.

Thành phần chủ chốt đảo chánh và giết Tổng thống Ngô đình Diệm và ông cố vấn Ngô đình Nhu như Dương văn Minh và Mai hữu Xuân đã chết. Tên đồ tể Nguyễn văn Nhung, người đã bắn và đâm xác hai ông Diệm và Nhu cũng đã chết trong phòng giam của Lữ đoàn nhảy dù năm 1964. Hắn chết bằng cách nào, treo cổ tự tử hay bị thanh toán bịt đầu mối, thì cũng đã chết. Thật đúng là “ác giả ác báo”. Và, ba tên ác ôn lãnh “ngàn năm bia miệng”, như câu đồng dao Việt nam:

Trăm năm bia đá thì mòn
Ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ.

Trong bài viết của giáo sư Tôn thất Thiện, tựa đề ĐƯỜNG LỐI DIỆM NHU ĐƯỢC THỰC TẠI CHỨNG NGHIỆM LÀ ĐƯỜNG LỐI ĐÚNG, ông đã dẫn chứng bài viết của tiến sĩ Phạm văn Lưu hiện ở Úc:

....”Theo tài liệu của Bộ ngoại giao, do ông Phạm văn Lưu phanh phui, chính Cabot Lodge chủ trương sát hại hai ông Diệm Nhu. Vì hai ông này “cứng đầu”, nghĩa là hai ông này không chấp nhận cúi đầu ngoan ngoãn, Mỹ bảo gì làm nấy, quyết tâm bảo vệ chủ quyền và quốc thể của Việt nam. Vì vậy mà một số quan chức thực dân Mỹ (Harriman, Hilsman, Forrestal...) mưu giết hại hai ông, và với sự hợp tác của một số giới chức và chính khách Việt nam, họ đã thành công trong việc này, nghĩa là...tạo điều kiện cho Hoa Kỳ đặt quyền bảo hộ lên Việt nam và đưa Việt nam vào tay cộng sản khi quyền lợi riêng tư của họ được thoả mãn...”