Trang Chính

Thiết nghĩ: Đời người sinh ra trong cõi trần ai… âu cũng chỉ là bể khổ trầm luân, cái nợ đời mà ta phải trả, trả xong rồi thì chết cuốn theo đi những cát bụi cuộc đời. Nhưng liệu "thơ" có phải cũng ở trong cái nợ đời, nợ kiếp ấy không? Bởi nếu không có thơ cuộc đời tôi sẽ trở thành vô nghĩa! Bươn bả trong đống cát bụi cuộc đời ấy vì miếng cơm manh áo, thơ ca trở thành sứ mạng, là giá trị tồn tại, ý nghĩa về sự sống mà trong những năm tháng tôi đã chứng nhận ở cõi thế gian này.

Như tôi từng viết: Sáng tác thơ là một ham muốn lớn, một niềm vui thú lớn của bản thân tôi sống ở dân gian. Việc bàn cãi về thơ hiện đại ngày nay còn nhiều mâu thuẫn giữa các luồng tư tưởng khác nhau. Song dù thế nào thì thi ca cũng là một thế giới thật kì vĩ, vẻ đẹp của thế giới ấy đầy bí ẩn, giầu sắc thái và huyền diệu.

Những năm tháng sống của đời người đi lướt qua chốn dương gian, dù là để chịu đầy ải hoặc lãng du... thì cũng có chân giá trị của đời người! Gọi là kỉ vật được sinh ra làm người dâng hiến lại cho đời: “Thế giới của thơ tôi”! Đến một ngày nào đó, tôi không còn nhận biết gì nữa về cái thế giới mà mình đang sống, để có thể tiếp tục viết, tiếp tục làm thơ? Thế cũng đã là mãn nguyện lắm rồi! Coi như tôi đã hoàn thành bổn phận làm người và từ giã cuộc sống với một tấm lòng thanh thản:

Nghiệp đã làm xong chẳng còn chi vương vấn
Tình cũng tàn năm tháng kiếp phôi pha
Thì em ơi, ta nằm xuống dưới mồ
Thanh thản chết có gì đâu phải nghĩ.

Như nhà thơ Hoàng Hiền Lành trong lời giới thiệu tập thơ "Có một khoảng trời" của tôi - Nxb Hà Nội 1990, đã viết:

- ... Thái làm thơ lâu rồi. Những bài thơ từ những năm còn là một chiến binh xông pha lửa đạn thời chống Mĩ. Thái làm thơ về chiến tranh, về đời sống thường nhật nỗi đời. Đọc những bài thơ của Thái, tôi đã bắt gặp một tâm hồn đau đáu không yên về nỗi bất công mà anh không chịu được. Ở bài thơ nào tôi cũng thấy Thái hiện lên khá điển hình, những xúc động nhiều suy tưởng. Vấn đề thơ Thái đặt ra mang được cái tầm có ý khái quát cao, và nhiều câu hỏi về mỗi số phận con người? Bằng tinh thần trách nhiệm của người cầm bút...

Hay như lời của nghệ sĩ điện ảnh và sân khấu Hà Nội Trần Việt Thịnh bình luận:

- Thơ anh (tức tác giả) bao trùm nhiều đề tài, thể loại. Thể loại nào cũng đậm đà sâu sắc đến lạ kì!... Anh muốn đi đến tột cùng của thi ca. Đặc biệt mảng thơ tình anh viết khá hay và rất trội. Nó không giống Xuân Diệu hay Thế Lữ; có chăng phảng phất đâu đó của Hàn Mặc Tử; chút cay chua của Hồ Xuân Hương; tính triết lý của Chế Lan Viên hoặc âm hưởng Uýt Man (nhà thơ Mĩ).

Còn nhà phê bình lý luận văn học Bảo Ngọc thì nhận xét:

- Trong “Tuyển thơ đại bàng” của Phạm Ngọc Thái chủ yếu là loại thơ tự do, có rất nhiều bài đã đạt độ khúc triết sâu sắc và là những thi phẩm hay. Thơ hàm chứa đầy ý nghĩa trong hình ảnh câu chữ và trong hình tượng thi ca. Nó gắn liền tính chất sâu xa của thơ cổ phương Đông, kết hợp khá nhuần nhuyễn với thi pháp của các trường phái thơ hiện đại châu Âu: Từ trường phái thơ lãng mạn, tượng trưng đến siêu thực… cô đúc lại trong một thứ thơ, gọi là thơ triết học! Nó được đúc kết ra không chỉ từ lý luận thuần tuý, mà gắn liền với đời sống xã hội cùng nỗi dâu bể trầm luân cõi dân gian. Thơ anh giàu tính nhân văn, càng đọc càng thấm thía hơn nỗi lận đận, long đong nơi bờ bến con người. Nhưng trước hết vẫn phải nói: Phạm Ngọc Thái là một nhà thơ của tình yêu!...

Cám ơn tất cả các bạn dù là nhà thơ, nhà lý luận phê bình hay chỉ là người yêu thơ… đã dành cho tôi những lời ưu ái, chân tình.

Hôm nay, tôi xin trích ra ngót ba trăm bài thơ trong “Tuyển thơ đại bàng” của cuộc đời tôi cho xuất bản vào tập “Hồ Xuân Hương tái lai” này, để lại ra mắt bạn đọc…sau tập “Rung động trái tim” đã xuất bản gần đây nhất.

Lời ít tình nhiều. Hi vọng những gì cần nói, thơ sẽ nói giúp tấm lòng và trái tim tôi đến với mọi người.

Rồi một ngày mai ta sẽ chết
Trầm thơm loài hoa thảo lạ
Cỏ lên xanh và gió sẽ reo
Trong nấm mồ hương khói, có gì đâu.

Ta đã sống phần đời sau chót
Trong ngôi nhà ẩn khuất bóng nhân gian
Một cuộc sống bình thường bầu bạn
Nửa trăng hồ nửa gã hiền nhân.

Rồi một ngày mai ta sẽ chết
Như là chiếc lá vậy thôi
Gió sẽ hót trên nấm mồ truyền thuyết:
Rằng, có một thi nhân phiêu lãng đã đi rồi!...

Đôi lời bộc bạch xin được ra mắt bạn đọc tập thơ tôi!

Hà Nội, năm Nhâm Thìn 2012

Tác giả tri ân

Chùm thơ trong tập sách đã xuất bản do tác giả chọn gửi:

phạm ngọc thái

1. ĐÊM THU PHỐ VẮNG

Đêm phố vắng anh đi hay là em không ngủ?
Thu đến rồi lay động trái tim!
Xào xạc lá, anh nghe xào xạc lá
Thăm thẳm bóng hình em trong đêm…

Anh lại dẫn em con đường xưa cũ
Một thời nào từng in dấu chân thon
Trước tình yêu ta hoá thành đứa trẻ
Dẫu mái tóc anh giờ đã hoa sương.

Tôi sẽ viết cho ai bài thơ đêm thu vắng?
Tiếng trong khuya em gọi vọng rất xa!
Trên thảm lá lòng ta say đắm
Tha thiết bên em vì không muốn đêm qua.

Ôi, bài thơ cứ theo anh lang thang trong phố
Kí ức hồi sinh về với tuổi xuân xưa!
Em lại ru êm như thưở trẻ
Tấm thân mềm đưa anh vào bến mộng mơ...

2007

2. ĐÀN BÀ ĐẸP NHẤT LÀ KHI ĐÈN ĐÃ TẮT

Bi kịch đằng sau hạnh phúc đó, em ơi!
Dầu biết thế nhưng đã chót yêu rồi
Ta gặp nhau chỉ trong chốc lát
Giữa đêm tối anh lần vào em thăm thiên thai...

Khi tắt đèn da em là ánh sáng để anh soi
Mọi khe ngách trên em anh đều tìm đến đó
Mặc cho mưa gió đầy trời
Cũng chẳng bằng tình ta ngất ngây.

Dù mai nỗi nhớ thương dầy vò anh đau khổ
Thì đêm nay, em ạ! Cứ đắm say...
Mọi phiền não trên đời này quên hết
Lòng cứ yêu, hạnh phúc cứ tràn đầy.

Đêm tắt đèn em đẹp nhất trần gian!
Hôn đôi trái em tưởng mình du ngoạn khắp không trung
Chơi dỡn nguyệt một thiên đường tuyệt thế
Mong trời cứ đêm để cùng em vui chút nữa.

Hạnh phúc đời ta, tình qua trong tiếc nuối
Vì em ơi, hết đêm ta đã phải lìa rồi!
Đàn bà đẹp nhất là ở trong đêm tối
Để nhớ nhau suốt đời...

Đêm tắt đèn thành ánh sáng của thơ tôi!

2005

3. ANH VẪN Ở BÊN HỒ TÂY

Tình để lại vết thương không lành được
Soi mặt hồ in mãi bóng thời gian
Em hiền dịu trái tim từng tha thiết
Người con gái anh yêu nay hóa khói sương tan…

Ta cũng già rồi, em ơi! Vết thương còn đau buốt
Hạnh phúc qua như một cánh chim bay
Nông nỗi đời người để đâu cho hết
Tình thơ ngây! Tình sao mãi thơ ngây!

Nhớ buổi đón em cổng trường sư phạm
Đôi mắt từ xa đã nhận ra người...
Tình yêu có cái nhìn trong linh cảm
Giờ ở đâu, người con gái xa xôi?

Thế đó, em ơi! Tình qua không trở lại
Xế chiều rồi mà máu tim chảy mãi không thôi
Em có nghe gió Tây Hồ đang thổi
Anh ở đây, vẫn bên hồ Tây mây trôi...

Đêm 2012

4. XEM TRANH BÁN LOÃ THỂ

Tưởng nhớ bài thơ "Tranh loã thể" nổi tiếng
của thi nhân Bích Khê

Nàng để hở một vòm trời tuyệt mĩ
Thế giới là đây! Cuộc sống là đây!
Nàng gieo hoa và ý nghĩa loài người
Nhưng cũng đẻ cả chiến tranh và hoà bình ra từ trong bụng.

Lui xuống dưới nàng
một rừng sâu um tùm che hang động
Lên trên nàng đôi mỏm núi trắng vô biên
Thân thể nàng tràn đầy hương nhụy phấn
Thiếu nữ mặc hở quần: hơn bao lời hoa mĩ phát ngôn!

Em như gió trăng mà rung động cả vua chúa, thánh thần
Cuộc sống cần em
Đâu có cần chiến tranh và bom nguyên tử?
Khi em cởi ra nhiều
Điểm báo thế giới càng hiện đại văn minh! (*)
Nhưng điều đáng đớn đau: là tính nhân loại. Con người cũng ngày càng nhiều dã tâm gây tội ác?... (**)

2011

(*) Thế giới càng hiện đại văn minh thì khuynh hướng triển lãm thân thể của các thiếu nữ càng phát triển, tới mức gần như cởi truồng.

(**) Nhà văn Nga Ai-Ma-Tốp đã cảnh báo trong tác phẩm "Đoạn đầu đài" nổi tiếng của ông rằng: Thế giới, cái ác vẫn lấn át cái thiện và con người hiện đại còn ác hơn con sói!

5. DƯỚI HÀNG SẤU ĐÊM & CON PHỐ NHỎ

Phố vẫn phố, hàng sấu xưa rụng lá
Ngỡ yên rồi còn lạc bước canh khuya
Nên câu thơ anh theo đông về vội vã
Tình của đôi ta dòng sông chảy man mê...

Đêm đã lạnh vầng trăng còn thao thức
Trăng bay trên trời, anh cứ thương em
Xưa mộng nguyệt này, nay sao thấy khác!
Gió nhắc thầm thì, em có nhớ không?

Em ngủ bên chồng. Thôi, cũng đừng tiếc nữa!
Mấy ai yêu trọn vẹn đâu em?
Thưở đó đẹp nhiều mộng mơ em nhỉ
Thơm mát cõi thơ, hồn ta ru êm.

Anh lưu giữ chút tình trên trang giấy
Đi hết phố xa về khắc khoải bên thềm
Rồi tự trách với mình sao buổi ấy:
Lại giục em lấy chồng để đau mãi con tim?

Mùa đông 2010

6. CÔ ÁO TRẮNG

Tặng BN

Anh lại có một cô áo trắng
Mắt nàng nhìn trong biếc mùa thu
Mái tóc xõa, bầu vú nàng hưng phấn
Ngủ đi em! Nghe bài thơ anh ru…

Đất Sài Gòn mùa xuân đến trong mơ
Có em tôi đi giữa đêm dài thành phố
Em ơi em… những khi trời trở gió
Có thấy bóng anh về thao thức bên em?

Anh nhè nhẹ hôn thầm ở dưới ánh đêm
Em khoả thân mình để hoá thành nữ thánh!
Áo em trắng hay là da em trắng
Có em rồi cuộc sống sẽ vô biên…
Ta mặc cho năm tháng chảy, nghe em!
Chỉ có anh và em, chỉ có trời và đất
Thế giới văn minh ta không cần gì hết
Em dẫn anh vào buổi hoang muội nguyên sơ.

Đêm Sài Gòn khi ấy sẽ như mơ
Em bọc trong anh không cần quần áo
Ôi! Nguyệt em đây một động sâu huyền ảo
Chứa cả thiên đường và vũ trụ bên trong
Em đừng hỏi vì sao anh yêu em!

Anh lại có một cô áo trắng
Vào buổi hoàng hôn hoang vắng cuộc đời
Đôi mắt nàng cả trời thu đẹp lắm
Bầu vú nàng mùa hoa trái sinh sôi...

2007
Phạm Ngọc Thái

7. CÓ MỘT KHOẢNG TRỜI

Có một khoảng trời để thương để nhớ
Là khoảng trời ở đó có em!
Những bóng cây trên đường phố thân quen
Đêm đêm chiếc lá nhớ lại bay về, xào xạc...

Có một khoảng trời không ai thấy được
Dẫu đêm nào chớp cũng loè lên
Có ánh chớp không kéo theo tiếng sét
Mà rung ngân, rung ngân… trong tim!

Khoảng trời gió thổi xót đêm
Hoá sắc cầu vồng nối hai miền thương nhớ
Cây tình yêu lớn theo cấp số
Ngược trời về cho ta gần ta.

Cái khoảng trời khi anh và em đã cách xa
(xa thật đấy mà cũng gần thật đấy)
Trong đau đớn anh hoá bờ cát cháy
Hạt vô tư còn lại… những tàn tro!

Nước Đức
11/10/1988

8. CON ĐƯỜNG PHƯỢNG ĐỎ

Em mang màu phượng đỏ ra đi!
Anh tha thẩn dọc hè phố nhỏ
Nơi kỉ niệm của mối tình sinh nữ
Xác ve còn bám ở thân cây.

Con đường phượng đỏ đêm nay
Mây lãng du bay trời xanh vô định
Những cánh hoa rung trong hoài niệm
Nghe lòng thổn thức đâu đây!

Phượng đã cháy lên một thời
Nửa tóc bạc rồi, nửa mái xanh phơ phất
Tới một ngày chúng cũng tàn úa hết
Ta sẽ thành ông bà lão, em ơi!

Con đường tình đẫm giọt sương rơi
Gió vẫn xạc xào vi vút thổi
Giá hồi ấy chúng mình lấy nhau rồi sinh năm đẻ bẩy
Thì đâu còn phượng để anh ru?

Em đã mang màu phượng ấy ra đi!

1994

9. ĐỘNG BƯỚM (1)

...

10. ĐÊM HỒ TRÚC

Đêm nghe Trúc Hồ động
Tiếng chão chuộc vọng đưa
Chợt lòng anh thổn thức
Chuyện ngày xưa ngày xưa...

Tình yêu như cơn mưa
Thấm sũng đời bãi cát
Hồn thiếu nữ ngây thơ
Một chân trời tím sắc.

Cuộc sống bờ bến nước
Đầm khoả ánh trăng vàng
Song cuộc sống còn cả
Dông bão và ly tan!

Vòm xanh kia vẫn cũ
Chỉ có hương bay ra
Sóng vỗ không thấy khác
Bóng nước xa mờ xa.

Anh nhìn bao đôi lứa
Đến chỗ ta ngày xưa
Nụ hôn thành dấu hỏi
Cháy lên trời hư vô?

Trúc Hồ đêm hồ đêm
Hương mãi vòng ký ức
Tiếng chão chuộc, em ơi!
Còn vọng bên bờ nước...