Trang Thơ Văn Phạm Ngọc Thái

Thơ Phạm Ngọc Thái Lời Bình Anh Trần

nhà thơ phạm ngọc thái

Nhà thơ Phạm Ngọc Thái

XEM TRANH BÁN LOÃ THỂ
Tưởng nhớ bài thơ "Tranh loã thể" nổi tiếng của thi nhân Bích Khê
Nàng để hở một vòm trời tuyệt mĩ
Thế giới là đây! Cuộc sống là đây!
Nàng gieo hoa và ý nghĩa loài người
Nhưng cũng đẻ cả chiến tranh và hoà bình ra từ trong bụng.

Lui xuống dưới nàng một rừng sâu um tùm che hang động
Lên trên nàng đôi mỏm núi trắng vô biên
Thân thể nàng tràn đầy hương nhụy phấn
Thiếu nữ mặc hở quần: hơn bao lời hoa mĩ phát ngôn!

Em như gió trăng mà rung động cả vua chúa, thánh thần
Cuộc sống cần em, đâu có cần chiến tranh và bom nguyên tử?
Khi em cởi ra nhiều: điểm báo thế giới càng hiện đại văn minh (*)
Nhưng điều đáng đớn đau: là tính nhân loại con người cũng ngày càng nhiều dã tâm gây tội ác! (**)

Phạm Ngọc Thái

(*) Thế giới càng hiện đại văn minh thì khuynh hướng triển lãm thân thể của các thiếu nữ càng phát triển, tới mức gần như cởi truồng...

(**) Nhà văn Nga Ai-Ma-Tốp đã cảnh báo trong tác phẩm "Đoạn đầu đài" nổi tiếng của ông rằng: Thế giới, cái ác vẫn lấn át cái thiện và con người hiện đại còn ác hơn con sói!

Bài thơ viết rất "nghệ" và táo tợn! Táo tợn đến mức đọc lên hơi rợn người, nhưng chính lại càng làm cho tình thơ thấm thía, hàm chứa. Thí dụ:

Nàng gieo hoa và ý nghĩa loài người
Nhưng cũng đẻ cả chiến tranh và hoà bình ra từ trong bụng
Sâu sắc và hay! Ý của câu trênta thấy rõ rồi, nhưng còn câu dưới?
... đẻ cả chiến tranh và hoà bình ra từ trong bụng.

không phải chỉ muốn nói rằng em có khả năng mang thai trong bụng rồi sinh đẻ, tất nhiên là ra con người, rồi giống người ấy sẽ mang đến cả chiến tranh và hoà bình ( mặc dù phải có cả đàn ông thì em mới đẻ được. Nhưng trong ý nghĩa nhân sinh thường người ta không ví với đàn ông mà chỉ nói về đàn bà) - Ở một phạm trù rộng hơn tức là: Tình yêu và đàn bà sinh ra cả khổ đau, hạnh phúc cũng như chiến tranh lẫn hoà bình!

Ta hay nói thơ Hồ Xuân Hương tả tục nhưng mà thanh. Xin lấy vài thí dụ :

Quân tử có thương thì đóng cọc
Xin đừng mân mó nhựa ra tay
(Quả mít)

Hay là:

Quân tử có thương thì bóc yếm
Xin đừng ngó ngáy lỗ trôn tôi
(Con ốc nhồi)

"mân mó" rồi "ngó ngoáy"... hình tượng như búa bổ, đọc mà "sợ" đấy chứ? Chẳng qua Người đã có danh thì nói cho có vẻ nguỵ biện thế thôi, thực ra bà chỉ mượn hình ảnh quả mít, con ốc nhồi để tả thẳng vào cái tục đó! Có chăng thì nên nói: Thơ Hồ Xuân Hương tả trần tục nhưng ngôn ngữ thơ siêu đẳng! Quay trở lại với bài "Xem tranh bán loã thể" của Phạm Ngọc Thái - Tiếp sau hai câu đã nói như trên, tác giả miêu tả về cái đó:

Lui xuống dưới nàng một rừng sâu um tùm che hang động
Lên trên nàng đôi mỏm núi trắng vô biên...

Hình ảnh thơ như thế không phải là không sướng và hay sao? Bích Khê thì miêu tả:

Hai vú nàng! Hai vú nàng! chao ôi
Cho tôi nút một dòng sâm ngọt lộng
Ôi lồ lộ một tòa hoa nghiêm động
(Tranh loã thể)

Nhưng trong bài "Xem tranh bán loã thể"tác giả không chỉ dừng ở sự miêu tả. Sau khi kết lại đoạn thơ trên thì thơ đã được phát triển một cách sâu sắc:

Em như gió trăng mà rung động cả vua chúa, thánh thần
Cuộc sống cần em, đâu có cần chiến tranh và bom nguyên tử?

Có thể nói thơ đã đi đến tận cùng về tính nhân loại! Trở lại với mấy câu thơ trên ta còn thấy trong hình ảnh hàm chứa cả tính vũ trụ:

Nàng gieo hoa và ý nghĩa loài người
Nhưng cũng đẻ cả chiến tranh và hoà bình ra từ trong bụng

Ngay câu thơ đầu tiên của bài cũng đã mang ý nghĩa giữa cuộc sống với thế giới:

Nàng để hở một vòm trời tuyệt mĩ
Thế giới là đây! Cuộc sống là đây!

Và tác giả kết luận về cái kiệt tác thiên thai mà tạo hoá đã đúc trên thân thể người đàn bà ấy:

... Hơn bao lời hoa mĩ phát ngôn!

Cụ Nguyễn Du chẳng từng viết:
Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên

Câu thơ:
Cuộc sống cần em, đâu có cần chiến tranh và bom nguyên tử?

Ngôn ngữ nghe có vẻ to tát nhưng hợp cảnh, hợp tình lên khi đọc ta vẫn thấy nhuần nhuỵ, tự nhiên. Bài thơ còn mang ý thức lên án chiến tranh sâu sắc.

Nó cô đúc tới mức độ mỗi câu thơ như một nút bấm để bắn ra những tia lửa... vừa ý nghĩa nhân sinh lại vừa khái quát tính xã hội. Ta hãy nghe hai câu cuối:
Khi em cởi ra nhiều: điểm báo thế giới càng hiện đại văn minh (*)
Nhưng điều đáng đớn đau: là tính nhân loại, con người cũng ngày càng nhiều dã tâm gây tội ác! (**) Vì 2 câu thơ này nhà thơ đã có chú giải sâu sắc, để bài bình đỡ dài tôi xin đăng nguyên lời dẫn giải đó:

(*) Thế giới càng hiện đại văn minh thì khuynh hướng triển lãm thân thể
của các thiếu nữ càng phát triển, tới mức gần như cởi truồng...

(**) Nhà văn Nga Ai-Ma-Tốp đã cảnh báo trong tác phẩm "Đoạn đầu đài" nổi tiếng của ông rằng:

Thế giới, cái ác vẫn lấn át cái thiện và con người hiện đại còn ác hơn con sói!

Có thể nói "Xem tranh bán loã thể" là một thi phẩm đi đến tận trong tính nhân loại, nó xứng đáng là một kỳ tác của thi ca! Phạm Ngọc Thái đã thành công khi xây dựng bài thơ và nó còn có khả năng đứng lại với thời gian.

Anh Trần

- Đ/C: Anh Trần Số 13 ngách 366/36 Đường Ngọc Lâm, Quận Long Biên, Hà Nội

Ai muốn tham khảo TUYỂN THƠ ĐẠI BÀNG của quái nhân thi ca này
thì nháy vào link sau: http://vnthuquan.net/diendan/tm.aspx?m=185724