Trang Chính

Ưu tiên hàng đầu của chiến dịch “Người Mỹ Gốc Việt Đòi Tài Sản” hiện nay là gấp rút giữ lại một “đòn bẩy” hiếm hoi còn lại cho cuộc tranh đấu cho nhân quyền và cả cho việc đòi tài sản. Chúng ta có thể sắp mất đòn bẩy này nếu như Hành Pháp Obama ban cấp cho Việt Nam đặc quyền mậu dịch “Ưu Đãi Thuế Quan Tổng Quát”, thường gọi tắt là GSP, vào cuối năm nay.

Đặc quyền GSP có nhiều điều kiện ràng buộc, trong đó có cả những điều kiện về nhân quyền:

- Thực thi kinh tế thị trường: Việt Nam cần bãi bỏ những đặc quyền cho khu vực quốc doanh, và không kiểm soát vật giá và mức lương.

- Tôn trọng quyền của người lao động: Mọi người lao động phải có quyền điều đình tập thể, lập hội kể cả nghiệp đoàn độc lập, và đình công; Việt Nam phải bài trừ nạn cưỡng bức lao động và các hình thức trầm trọng v ề lao động vị thành niên.

- Tôn trọng tác quyền: Việt Nam phải ban hành luật và chấp hành luật nhằm bài trừ nạn đánh cắp tác quyền.

- Mậu dịch hai chiều công bằng: Việt Nam không được dựng rào cản nhằm ngăn chặn hay hạn chế sản phẩm và dịch vụ của các doanh nghiệp Hoa Kỳ.

- Không tước đoạt tài sản của công dân hay công ty Hoa Kỳ.

Trong nhiều năm, Hành Pháp Hoa Kỳ đã tuần tự tháo gỡ dần các điều kiện ràng buộc cho Việt Nam. Có nhiều chỉ dấu cho thấy Hành Pháp Obama sẽ tháo gỡ số điều kiện còn lại để ban cấp cho Việt Nam đặc quyền mậu dịch GSP vào cuối năm nay. Mất yếu tố này, chúng ta sẽ mất đi một điều kiện để đòi hỏi nhân quyền, tự do, và dân chủ cho đồng bào trong nước. Trong nhiều năm Dự luật Nhân Quyền Cho Việt Nam tìm cách giữ lại đòn bẩy GSP, nhưng đã nhiều lần bị ngăn chặn ở Thượng Viện.

Không những vậy, ban cấp cho Việt Nam đặc quyền GSP trong lúc này sẽ vô hình chung khuyến khích chính quyền Việt Nam gia tăng đàn áp nhân quyền, vi phạm tự do tôn giáo một cách vô tội vạ. Cách đây không lâu, khi được Hoa Kỳ yểm trợ để gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Quốc Tế (WTO) và được hưởng quy chế Quan Hệ Mậu Dịch Bình Thường Thường Trực của Hoa Kỳ, thì chỉ vài tháng sau đó, bắt đầu tháng 3 năm 2007, chính quyền Việt Nam đã tung ra cuộc đàn áp cực kỳ thô bạo kéo dài đến nay.

Trong lúc này, cách duy nhất để ngăn chặn việc tái diễn này trước khi quá trễ là vận dụng điều kiện về tước đoạt tài sản trong Luật Mậu Dịch của Hoa Kỳ. Luật này ấn định rằng Tổng Thống không được ban cấp đặc quyền GSP cho quốc gia nào đã tước đoạt tài sản của công dân Hoa Kỳ. Đây là mục đích hàng đầu của cuộc vận động Kiến Nghị Cảnh Báo gởi TT Obama.

Đó là về nhân quyền. Còn đối với người có tài sản đã bị tước đoạt thì giữ lại đòn bẩy GSP cũng vô cùng quan trọng. Mất nó đi thì chính phủ Hoa Kỳ cũng mất đi một vũ khí để đặt điều kiện với Việt Nam về hoàn trả hay bồi thường tài sản.