lịch sử việt nam
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
Khuyên Trung Quốc Làm Người Lớn
1, 2
Ngô Nhân Dụng
Kể từ năm 1954, có lẽ chưa có một nhà chính trị Mỹ nào cố ý làm Bắc Kinh mất mặt như vậy. Hôm Chủ Nhật vừa rồi, sau hội nghị APEC tại Honolulu có mặt 21 nguyên thủ quốc gia vùng Á Châu và Thái Bình Dương, ông Barack Obama, tổng thống Mỹ, đã lên giọng khuyên chính quyền Trung Quốc hãy “Cư xử như người lớn!” Lời tuyên bố của ông tổng thống Mỹ đã được báo chí khắp thế giới dùng làm tựa đề cho các bản tin về ngày chấm dứt hội nghị APEC.
Trước đây gần 60 năm, tại Hội nghị Genève 1954, hai ngoại trưởng Mỹ và Trung Quốc tình cờ gặp nhau trong một cuộc tiếp tân; ông Chu Ân Lai tươi cười đưa tay ra bắt tay nhưng ông Foster Dulles quay đầu đi thẳng không thèm chào. Khi tiếp Henry Kissinger, ngoại trưởng Mỹ tới Bắc Kinh lần đầu năm 1972, Chu Ân Lai còn nhắc lại chuyện này; đổ lỗi chính Mỹ gây ra tình trạng thù nghịch giữa hai nước. Vào năm 1954, giới lãnh đạo Mỹ vẫn nghĩ Trung Cộng hoàn toàn lệ thuộc Liên bang Xô viết, như mọi nước cộng sản khác. Tới đầu thập niên 1970 người Mỹ mới thấy rõ Bắc Kinh đang tách khỏi Mạc Tư Khoa.
Ngày nay, Trung Quốc đã trở thành một cường quốc đang lên, sức nặng kinh tế đứng hàng thứ hai trên thế giới. Hai nước liên kết chặt chẽ, Mỹ mua hàng Trung Quốc xuất cảng, Trung Quốc lại đem tiền thu về cho chính phủ Mỹ vay. Chắc Toà Bạch Ốc và bộ ngoại giao Mỹ đã nghiên cứu kỹ tâm lý người phương Đông, biết rằng “Lời chào cao hơn mâm cỗ!” Nói trước công chúng, “Trung Quốc đã lớn rồi, phải cư xử như người lớn” chắc chắn làm mất mặt cả ban lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Hoa. Mà đối với người Tầu, dù cộng sản hay không cộng sản, thì thể diện là chuyện tối trọng. Lên mặt “kẻ cả” mà khuyên bảo như vậy, không khác gì mắng vào mặt người ta là “cư xử như trẻ con!”
Có lẽ ông Obama quá cao hứng vì trong hội nghị đó, chính quyền Mỹ đã đạt một thắng lợi ngoại giao đáng kể. Mỹ kêu gọi thành lập một Vùng Tự do Mậu dịch Thái Bình Dương; đề nghị này đã được tám nước hưởng ứng, trong đó có Australia, Brunei, Chile, Malaysia, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam. Các nước kinh tế lớn như Nhật Bản, Mexico và Canada cũng ngỏ ý muốn vào. Trong khi đó Trung Quốc và Nga không được mời tham dự; Toà Bạch Ốc viện lẽ rằng trong vụ này không ai mời ai cả, Mỹ chỉ đề nghị, nước nào “OK” thì “nhào vô.”
Trước khi lên tiếng khuyên răn chính quyền Bắc Kinh, ông Obama đã nhắc lại lời khẳng định bà Hillary Clinton đã nói tại Hà Nội năm ngoái, nhưng ông nhấn mạnh đến kinh tế hơn là quân sự. Nói với các nhà kinh doanh Mỹ có mặt trong cuộc họp về kinh tế, ông Obama bảo, “Không có một vùng nào trên thế giới quan trọng hơn vùng Á Châu Thái Bình Dương; với triển vọng tạo công việc làm cho giới lao động Mỹ. Năm 2010, Mỹ thâm thủng 273 triệu đô la trong việc mua bán với Trung Quốc; dân Mỹ thích mua hàng Tầu vì rẻ hơn hàng nội hóa. Tại quốc hội cũng như trong dư luận dân chúng, nhiều người Mỹ coi đó là một nguyên nhân khiến dân Mỹ thất nghiệp. Ông Obama cũng lên án Bắc Kinh kìm giá đồng nguyên xuống thấp để giữ giá hàng rẻ. Thượng viện đã thông qua một dự luật cho phép Toà Bạch Ốc “trừng phạt” Trung Quốc nếu họ không để cho đồng Nguyên lên giá theo cung cầu của thị trường. Dự luật này khó được Hạ Viện đưa ra bàn, nhưng vẫn là một mối đe dọa đối với Bắc Kinh trong thời gian sắp tới.
Ông Obama đã bầy tỏ thái độ sốt ruột của cả nước Mỹ trước việc Trung Quốc tiếp tục ghìm giá đồng tiền của họ để được lợi khi xuất cảng. Tuy kinh tế Trung Quốc đã vượt qua Nhật, Đức, thành lớn thứ nhì trên thế giới, nhưng chính quyền Bắc Kinh vẫn yêu cầu được coi là một nước “đang trên đường phát triển,” (tức là đang lớn!) Trung Quốc muốn bám lấy danh nghĩa đó, vì một quốc gia còn đang phát triển (Việt Nam là một) sẽ không phải theo đủ các quy tắc mậu dịch tự do mà Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) yêu cầu. Trong khung cảnh đó, ông tổng thống Mỹ đã nói với ông Hồ Cẩm Đào, rằng đã đến lúc Trung Quốc “lớn lên” (grown up), không còn “vị thành niên” nữa. Do đó, phải cư xử như người lớn, “đá banh trên sân chơi bằng phẳng” trong việc giao thương với Mỹ và các nước khác. Ông Obama công nhận Bắc Kinh đã cho đồng Nguyên lên giá một chút trong thời gian qua, nhưng yêu cầu thị hối suất phải được tự do theo thị trường; ông dùng lời lẽ tỏ vẻ sốt ruột, “Thôi, đủ rồi!” (Enough’s enough).
Nhưng chính quyền Trung Quốc không thể thỏa mãn lời yêu cầu của chính quyền và quốc hội Mỹ. Họ không thể cho đồng tiền của họ lên giá, vì cả nền kinh tế vẫn nhờ xuất cảng hàng hóa. Trong lúc kinh tế Mỹ dựa trên sức tiêu thụ của người dân trong nước thì đối với Trung Quốc không xuất cảng thặng dư thì không sống được.
Điều đáng ngạc nhiên là khi đưa ra lời khuyên nhủ Trung Quốc “làm người lớn” ông Obama đã không lo gì hậu quả là chính quyền cộng sản Trung Quốc sẽ trả đũa khi bị mất mặt. Trước khi dùng những lời lẽ này, ông Obama đã gặp riêng hai vị quốc trưởng Nga và Trung Quốc để yêu cầu họ hỗ trợ Mỹ làm áp lực buộc Iran phải ngưng chương trình vũ khí nguyên tử. Hai nước này đều có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc; bất cứ nghị quyết phong tỏa Iran nào cũng không thể thiếu lá phiếu của họ. Nga là một nước láng giềng của Iran, Trung Quốc là khách hàng lớn mua dầu khí của Iran. Ông Medvedev, tổng thống Nga, tuy không nói ủng hộ Mỹ nhưng khi họp báo có nói đã bàn với Mỹ vấn đề Iran; còn ông Hồ Cẩm Đào thì đã lờ đi không nhắc tới Iran. Thái độ lững lờ đó có thể khiến chính quyền Mỹ bất mãn và trả đũa bằng cách dùng những ngôn từ nặng nề, dù chỉ nhắc lại những yêu cầu đã nói nhiều lần: Hãy cho đồng nguyên lên giá tự do!
Nhưng sau khi “lên lớp” Bắc Kinh như một thầy giáo, chính phủ Mỹ sẽ khó hy vọng được Bắc Kinh ủng hộ khi đưa ra một nghị quyết trừng phạt Iran trước Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc trong thời gian tới. Ông Obama có tính toán đến tai hại đó hay không khi ông làm mất mặt giới lãnh đạo Bắc Kinh?
Có lẽ trong việc tính toán, Toà Bạch Ốc đã thấy lợi nhiều hơn hại. Ông Obama mới nói “Á Châu Thái Bình Dương là một vùng tuyệt đối quan trọng (absolutely critical) đối với sự thịnh vượng của nước Mỹ.” Điều quan trọng là Mỹ có nhiều triển vọng thành công ở đó hơn là ở Trung Đông. Tại Iran, đằng nào Bắc Kinh cũng không cộng tác với Mỹ, cho nên nếu Mỹ tạo thêm áp lực trên mặt kinh tế cũng không thay đổi gì. Trung Quốc đang cần Iran vì còn đi mua dầu và khí đốt khắp thế giới. Họ đang lợi dụng tình trạng cô lập của Iran để đặt thêm các quan hệ thương mại có ưu thế. Không thể làm áp lực nào với Bắc Kinh khiến họ từ bỏ các quan hệ đó.
1, 2
Thông Báo: Trang nhà Trúc Lâm Yên Tử nhận đăng quảng cáo cho các cơ sở thương mại. Rất mong đón nhận sự ủng hộ của quý độc giả ở khắp mọi nơi. Đa tạ. Xin vui lòng liên lạc qua email truclamyentu@truclamyentu.info để biết thêm chi tiết. We add your banner or small texted-based on our website, please contact us at truclamyentu@truclamyentu.info. Thanks